انواع قرص های ضد بارداری و فواید و عوارض آن ها

قرص های ضد بارداری

یکی از روش های رایج برای جلوگیری از بارداری استفاده از قرص های ضد بارداری است. اگر قرص ها در تاریخ مشخص و سر وقت استفاده شوند تاثیر بسیاری خواهند داشت. لازم به ذکر است تنها 8 درصد از افرادی که از این روش استفاده کرده اند، به صورت ناخواسته باردار می شوند زیرا دز دارو روی آن ها اثر نمی کند. در صورتی که چند بار از این روش استفاده شود، تاثیر آن کمتر شده و احتمال بارداری بیشتر می شود. از این رو این روش فقط برای موارد ضروری و اضطراری بکار می رود و نباید به عنوان یک روش پیشگیری استفاده شود.

نوع رایج قرص های ضد بارداری از هورمون های استروژن و پروژسترون برای جلوگیری از تخمک گذاری استفاده می کنند. در ضمن این قرص ها را بدون تجویز پزشک نیز قابل استفاده می باشند و افراد می توانند از داروخانه تهیه کنند.

پس از استفاده از این روش، فرد باید به پزشک یا مراکز بهداشتی – درمانی مراجعه کرده و پس از مشاوره یکی از روش های پیشگیری از بارداری را به صورت دائمی انتخاب کند.

مزایای قرص ضد بارداری:

قاعدگی منظم، خون ریزی کمتر، درد های کمتر در هنگام قاعدگی، کاهش میزان بیماری های التهابی لگن، کاهش میزان کیس و سرطان تخمدان و پیشگیری از بارداری خارج از رحم

معایب قرص های ضد بارداری:

بی اثر بودن قرص ها بر روی بیماری های جنسی، سفتی در سینه ها، لک صورت، لخته شدن خون و فشار خون بالا، تهوع و سردرد، افزایش وزن، خون ریزی نامنظم و تغییرات خلقی

تقسیم بندی قرص های اضطراری پیشگیری از بارداری:

منو فازیک( تک مرحله ای یا تک فازی) : میزان هورمون های استروژن و پروژسترون در تمام قرص ها یکسان می باشد. قرص های LD و HD در این گروه قرار دارند.

دی فازیک( دو مرحله ای یا دو فازی) : میزان هورمون های استروژن و پروژسترون در دو مرحله تغییر می کند.

تری فازیک( سه مرحله ای یا سه فازی) : میزان هورمون های استروژن و پروژسترون در سه مرحله به تدریج افزایش می بابد.

زمان و نحوه مصرف قرص های ضد باراری:

باید در دو نوبت با فاصله 12 ساعت هر بار 2 عدد قرص HD همراه با شیر یا آب فراوان مصرف شود. باید توجه شود که قرص ها در زمان مشخص مصرف ششده و به تاخیر نیافتد زیرا میزان تاثیرشان با گذشت زمان کاهش می یابد.
اگر از قرص نوع LD استفاده کردید باید در هر نوبت 4 عدد قرص استفاده شود.

لازم به ذکر است اگر بیش از 72 ساعت( 3 روز) از مقاربت گذشته باشد، استفاده از روش اضطراری توصیه نمی شود و در این مورد باید با پزشک مشورت کرد.

نکات قابل توجه و مهم در زمان استفاده از قرص های ضد حاملگی:

لکه بینی هم زمان با استفاده منظم از قرص، به مقطع 2 الی 3 ماه موردی ندارد اما در صورت استمرار بیشتر باید به پزشک مراجعه شود.

علائمی مانند تهوع، استفراغ و سردرد همراه با استفاده از قرص ها بعد از 2 الی 3 ماه بر طرف می شود. برای جلوگیری از این عوارض بهتر است قرص ها را بعد از شام و قبل از خواب استفاده کنید. در صورت استمرار می توانید از قرص ویتامین( ب) به مدت محدود استفاده کنید.

در زمانی که قرص استفاده می شود ، حجم خون قائدگی به نسبت پیش از استفاده، کاهش می یابد که در صورت کاهش یافتن بی اندازه و لکه بینی یک در میان و یا قطع کامل، باید به پزشک مراجعه شود.

در مورد استفاده از قرص LD محدودیت سنی وجود ندارد و می توان آن را تا سن 45 سالگی و چه بسا بیش تر تحت نظارت و کنترل ادامه داد. لازم به ذکر است در صورت فشار خون کنترل نشده، مصرف سیگار و ... توصیه می شود استفاده قرص به سن کمتر از 35 سال محدود گردد.

روش استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری:

هر بسته قرص شامل 21 عدد قرص بوده که اولین قرص را باید از روز پنجم قاعدگی شروع کنید. در صورت پایان خون ریزی یا ادامه آن در هر دو حالت روزانه فقط یک قرص استفاده نمایید تا بسته تمام شود. بعد از اتمام بسته قرص تا هفت روز قرص نخورده و در روز هشتم  بسته بعدی را بدون توجه به روز شروع قاعدگی شروع کنید. اگر تا هفت روز قاعدگی رخ نداد به پزشک مراجعه کنید.
لازم به ذکر است اثر قرص ها، یک هفته بعد از شروع استفاده از اولین بسته قرص ظاهر می شود. در صورتی نزدیکی در این زمان باید علاوه بر استفاده از قرص از شیوه دیگری مثل کاندوم استفاده کنید.

قرص های ضد بارداری به ویژه قرص های ترکیبی، خطر لخته شدن خون را افزایش می دهند و این موضوع می توانید منجر به مشکلاتی همانند ترومبوز وربد عمقی، حمله قلبی، سکته مغزی و آمبولی ریه شود.

موارد منع استفاده از داروهای ضد برداری هورمونی:

لخته شدن خون در بازوها، پاها یا ریه، بارداری یا احتمال آن، سرطان سینه، خون ریزی های ناشناخته رحمی، بیماری های قلبی  عروقی، اختلال های خونی، افزایش چربی های خون، بیماری های کبدی و کیسه صفرا، فشار خون، سردرد های میگرنی، دیابت، بیماری صرع، افسردگی شدید

نحوه عملکرد قرص های ضد بارداری در بدن:

قرص های اورژانسی یا قرص های اضطراری با متوقف کردن تخمک گذاری یا تداخل در جایگزینی تخمک لقاح یافته در رحم می توانند مانع بارداری شوند.

همانطور که می دانید تخمک لقاح یافته ظرف مدت کوتاهی در قسمتی از بدن جایگزین می شود. از این رو زمان درست و به موقع استفاده از قرص ها بلسیار حائز اهمیت است.

تاثیر مصرف قرص های ضد بارداری در دوران شیردهی:

مقدار استروژن موجود در قرص های ترکیبی ضد بارداری در مقدار و کیفیت شیر مادر تا حدودی تاثیر منفی خواهد داشت. اما استفاده کوتاه مدت ضرر جدی نخواهد داشت.

انواع قرص های ضد بارداری:

قرص های ترکیبی( پروژستین و استروژن)

قرص های شیردهی

قرص های اورژانسی( سالی یک الی دو بار قابل استفاده خواهند بود)

گروه اول قرص های ضد بارداری( LD  و  HDقرص ال دی و اچ دی) :

این دو قرص از نظر محتویات یکسان بوده و فقط دز قرص اچ دی دو برابر قرص ال دی می باشد.

گروه دوم قرص ضد بارداری:

یاز، یاسمین، روکین، کنتراسمین، دروسپیل

ترکیبات کلیه این داروها مشابه بوده و دارای دروسپیرنون و اتینیل استرادیول می باشند.

قرص یاز:

به صورت بسته بندی 21 عددی می باشند. جزو قرص های سفید و خنثی بوده و دارای هورمون نمی باشند.

نحوه مصرف: استفاده از این قرص از روز اول سیکل باید شروع شود و پس از اتمام بلافاصله بسته دوم آغاز شود.

قرص یاسمین:

به صورت بسته بندی 28 عددی بوده که دارای 7 عدد قرص بی اثر و 21 عدد قرص فعال می باشد.

نحوه مصرف: روزی یک عدد و ابتدا 21 عدد قرص فعال سپس 7 عدد قرص غیر فعال که رنگی متفاوت دارند. این قرص ها تنها به جایگزینی استروژن کمک می کنند.

قرص روکن، کنتراسمین و دروسپیل:

به صورت بسته بندی 21 عددی

نحوه مصرف: از ابتدای قاعدی هر شب یک عدد، پس از اتمام، 7 روز فاصله و شروع بسته جدید

گروه سوم قرص های ضد بارداری:

مارولون یا دزوسپتیو یا دایسینل

نحوه مصرف: به صورت بسته بندی 21 عددی

از روز پنجم قاعدگی روزی یک عدد تا 21 روز بعد، سپس 7 روز فاصله و شروع بسته جدید

لازم به ذکر است اگر زمان شروع بعد از پنجم قاعدگی بود تا مدت 10 روز باید از روش جلوگیری دیگری همانند کاندوم استفاده شود.

در هنگام مصرف به موارد زیر توجه کنید:

تداخل با داروهای ریفامپین، گریزوفولوین، باربیتورات ها و داروهای ضد ویروس مثل ریتوناویر

در صورت فراموش کردن یک  یا دو عدد از این قرص نیازی به استفاده قرص اضافه نمی باشد

در صورت قطع پریود بعد از دو ماه سریعا به پزشک مراجعه کنید.

گروه چهارم قرص های ضد بارداری:

بلارا یا چاریوا

هردو قرص از پروژسترون طبیعی بوده و ترکیباتشان مشابه است.

به صورت بسته بندی 21 عددی

نحوه مصرف: از ابتدای قاعدی هر روز یک عدد

در هنگام مصرف به موارد زیر توجه کنید:

در 6 ماه اول شیر دهی به دلیل قطع شیر نباید مصرف شود.

با آنتی بیوتیک هایی همانند آمپی سیلین و تتراسیکلین تداخل دارد.

مصرف قرص باید به صورت منظم و روزی یک بار باشد.

دو روز پس از مصرف آخرین قرص خون ریزی اتفاق می افتد و سپس پس از 7 روز مصرف قرص را باید ادامه دهید.

گروه پنجم قرص های ضد بارداری:

قرص تری فازیک

به صورت بسته بندی 21 عددی

نحوه مصرف: از ابتدای قاعدی هر روز یک عدد، پس از اتمام، 7 روز فاصله و شروع بسته جدید

گروه ششم قرص های ضد بارداری:

دیان، سیپرورترون کامپاند، کلایرت، اتیسترون و دافنه

دارای ترکیبات مشابه بوده و شامل استروژن و پروژستین می باشند. این داروها ضد آندروژن و ضد بارداری بوده و در رده ایکس قرار دارند.

نحوه مصرف: به صورت بسته بندی 21 عددی

از روز پنجم قاعدگی روزی یک عدد تا 21 روز بعد، سپس 7 روز فاصله و شروع بسته جدید

داروهایی که سبب از بین بردن استروژن ها می شوند:

کاربامازپین، فنوباربیتال، فنیتوئین، پریمیدون، ریفامپین، ریفابوتین و رتونور

قرص ضد بارداری بدون پریود:

LYBREL یک قرص ضد بارداری و بدون پریود بوده که با دز پایین به مدت 365 روز مصرف می شود.

SEASONALE دارای 12 هفته قرص استروژن و پروژستین بوده و 7 روز قرص های بدون هورمون می باشد که به معنای 4 دوره پریودی در سال است.

در موارد زیر هم زمان با استفاده از قرص، احتمال بارداری زیاد می باشد

بیماری اسهال و استفراغ شدید

استفاده از داروهای ضد سل و ضد تشنج

استفاده از آنتی بیوتیک ها مثل: آمپی سیلین، تتراساسکلین، ریفامپین و گریزوفولوین( داروی ضد قارچ خوراکی)

یگانه زواره