راهکارهایی برای کاهش ورم های بارداری

همانطور که می دانید دوران بارداری مرحله ای شیرین و پر تلاطم از زندگی هر مادری می باشد. علائم و نشانه های بارداری در هر فرد متفاوت بوده اما یک سری از علائم و شرایط در دوران بارداری برای اکثر مادران ثابت می باشد. یکی از این علائم شایع ورم دوران حامگی بوده که بخش نرمال و طبیعی از دوران بارداری محسوب می شود. ورم بدن در دوران بارداری خیز یا ادم نامیده می شود که این لغت در علم پزشکی به معنای تجمع مایعات در بافت ها می باشد.

ورم دوران بارداری یا همان تورم طبیعی و نرمال معمولا در قسمت های مختلف بدن اعم از دست ها، مچ و ساق پاها و صورت مشاهده می شود.

همانطور که می دانید در دوران حاملگی رحم به تدریج بزرگ شده و باعث ایجاد فشار بر روی وریدهای لگنی و ورید وناکاوا( ورید به بزرگی در قسمت راست بدن که خون اندام تحتانی را دریافت و به سمت قلب هدایت می کند) می شود. این فشار سبب کند شدن سرعت جریان خون و تجمع آن در اندام تحتانی و رانده شدن مایعات از ورید ها به داخل بافت های پا و مچ پا خواهد شد. در ضمن این افزایش فشار با دراز کشیدن به پهلو چب اندکی بهبود می یابد.

این تجمع مایعات اضافی در جهت نرم کردن بدن مادر باردار لازم بوده و همچنین امکان رشد نوزاد را نیز به وجود می آورد. لازم به ذکر است این مایع اضافی که در دوران بارداری جمع می شود به آماده سازی مفصل لگن و بافت ها برای باز شدن در زمان زایمان کمک بسزایی خواهد کرد. مایعات اضافی جمع شده تقریبا حدود 25 درصد ز وزن مادران را در دوران بارداری افزایش داده و با ورم بارداری همراه خواهد بود.

ورم یا ادم، در دوران بارداری ظاهر و زیبایی مادر باردار را تحت تاثیر قرار داده و به دلیل افزایش سایز استفاده از لباس و کفش های قبل امکان پذیر نمی باشد.

هرچه هفته بارداری مادر بشتر شود، ورم بدن به مرور افزایش یافته و در سه ماهه سوم بارداری و هفته های آخر بارداری به خصوص در هوای گرم بیشتر خواهد شد. بعد از زایمان ورم بدن با دفع مایعات اضافی از بین می رود. از این رو در روز های اول بعد از زایمان دچار افزایش ادرار و تعریق زیاد بدن خواهید شد.

برخی مادران باردار دچار ورم ناگهانی صورت و دست ها می شوند که ممکن است نشانه افزایش فشار خون باشد که با تورم و یا ورود نوع خاصی از پروتئین در ادراد همراه بوده و سریع باید درمان شود. اگر ورم در اطراف چشم های زنان باردار زیاد باشد احتمالا نشانه ابتلا به پره اکلامیسی بوده که یک عارضه جدی در دوران بارداری می باشد و سریعا باید به پزشک مراجعه شود.

روش های درمان و مقابله با ورم دوران بارداری

• مادران باردار باید در این دوران به خواب و استراحت خود اهمیت بیشتری بدهند زیرا یکی از راه های مقابله و کاهش ورم دوران حاملگی استراحت و خواب کافی می باشد.
  مادران باردار در هنگام استراحت و نشستن باید پاهای خود را کمی بالاتر از سطح بدن قرار دهند مثلا روی یک بالش یا مادران باردار شاغل می توانند یک چهار پایه کوچک یا زیر پایی در زیر میز خود قرار دهند.
  به طور کلی بهتر است مادران باردار پاها و مچ پاها را روی هم نیندازند و پاها برای زمان طولانی آویزان نباشد و هر چند وقت یک بار پاهای خود را بکشید و تکان دهید. برای این کار ابتدا پاها را صاف کنید سپس پاشنه را کشیده و انگشتان را به طرف ساق پا خم کنید تا عضلات ساق پا کشیده شوند. همچنین مچ پاها را بچرخانید و انگشتان را تکان دهید.
  قدم زدن باعث به جریان افتادن خون شده و برای کاهش ورم دوران بارداری بسیار مفید می باشد. همچنین بهتر است بین نشستن ها و ایستادن ها استراحت کنید و هر وقت توانستید کمی دراز بکشید و مدت طولانی سر پا نمانید.
  در هنگام خواب و دراز کشیدن بهتر است بر روی پهلوی چپ خود قرار گیرید زیرا سبب بهبود گردش خون در بدن می شود.

• زنان باردار در دوران حاملگی بهتر است از پوشیدن پوشاک جذب بپرهیزند زیرا موجب افزایش ورم در اندام ها می شود.
  در دوران بارداری مخصوصا در سه ماهه آخر بارداری استفاده از کفش های طبی و راحت که فضای کافی برای پاهای متورم مادران باردار داشته باشد مناسب است. همچنین استفاده از کفش های ساق دار که از ساق پا محافظت می کند نیز ایده آل خواهد بود. بهتر است مادران باردار از جوراب هایی که کش سفت دارند بهتر است استفاده نکنند و به جای آن از جوراب های ساپورت حاملگی که تا کمر مادر باردار را پوشش می دهد استفاده کنند. این جوراب ها اگر از زمانی که مادران باردار صبح خود را آغاز می کند بپوشد سبب می شود دچار ورم بدن نشود. به طور کلی در دوران بارداری استفاده از لباس های نخی و گشاد بهترین انتخاب می باشد.

• ورزش کردن در دوران بارداری مخصوصا برای مادرانی که از ورم حامگی رنج می برند بسیار مناسب بوده و بهتر است تحت نظر پزشک مربوطه باشد.
  اغلب پزشکان ورزش های مانند یوگا، پیاده روی، شنا پیشنهاد می کنند که سبب کاهش ورم بدن می شود.

• آب و هوای گرم و مرطوب سبب افزایش ورم در مادارن باردار شده و خانم های باردار باید سعی کنند در هوای شرجی بدن خود را گرم نگه دارند. همچنین استفاده از کمپرس آب سرد روی نقاطی از بدن که ورم کرده مفید و تاثیر گذار می باشد.
  لازم به ذکر است در صورتی که مادران باردار در طول روز فعالیت بدنی زیادی داشته باشند ممکن است ورم بدن آن ها افزایش یابد.

• رژیم غذایی مادران در دوران بارداری
  مادران باردار در طول بارداری باید همواره رژیم غذایی متعادل و مناسبی داشته باشند و سعی کنند در هر وعده غذایی مقدار کمی پروتئین اعم از مرغ، ماهی، تخم مرغ، گوشت بدون چربی استفاده کنند.
  مادران باردار باید مصرف نمک، قند و چربی را تا جایی که می توانند کاهش داده و روزانه حداقل پنج نوبت میوه و سبزیجات متنوع استفاده کنند. بهتر است در دوران بارداری از نوشابه، نوشیدنی های کافئین دار، غذاهای آماده و فرآوردی شده که دارای مواد نگه دارنده، نمک، قند و چربی هستند استفده نشود. مواد غذایی که سرشار از ویتامین  C ( کلم، توت فرنگی، گوجه، فلفل، سیب زمینی، خربزه و میوه های خانواده مرکبات) و ویتامین E ( روغن های گیاهی، دانه آفتابگردان، جوانه گندم، بادام) برای دوران بارداری بسیار مقوی و مناسب هستند. همچنین افزایش مصرف منابع غذایی حاوی پتاسیمم منجر به کاهش ورم مادران در دوران بارداری و جلوگیری از گرفتگی عضلات پا و درد ناشی از آن می شود. همچنین مصرف آب در دوران بارداری بسیار مفید بوده زیرا نمک و کافئین را جذب و از بدن دفع می کند. از این رو باعث کاهش ورم دوران حاملگی می شود.

• مصرف دخانیات اعم از سیگار و قلیان و .. موجوب تورم و ورم نیز در دوران بارداری می شود.
  اگر مادران باردار در دوران حاملگی خود به همراه ورم دچار سردرد های شدید شوند باید سریعا به پزشک مراجعه کنند زیرا می تواند نشانه افزایش خطرناک فشار خون در دوران بارداری باشد.

یگانه زواره